Năm 2024, lực lượng Công an tỉnh Hưng Yên đã triển khai quyết liệt các giải pháp đấu tranh, phòng chống tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, qua đó tạo sự chuyển biến tích cực, nhất là các hoạt động “tín dụng đen” theo phương thức truyền thống. Đã phát hiện, điều tra 83 vụ việc liên quan đến ‘tín dụng đen”; khởi tố 23 vụ, 25 bị can về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự; xử phạt hành chính 46 vụ, 47 đối tượng. Tuy nhiên gần đây, với sự phát triển của công nghệ các đối tượng chuyển hướng hoạt động trên không gian mạng, sử dụng công nghệ cao tổ chức các hoạt động cho vay qua các hội nhóm, tài khoản mạng xã hội, ứng dụng (app), website để tiếp cận người vay và sẽ đưa lên trang các bài viết quảng cáo cho vay tiền online với những điều kiện vay vốn hấp dẫn như không cần thế chấp tài sản, không làm hồ sơ vay, giải ngân nhanh chóng, thủ tục nhanh gọn, không cần chứng minh thu nhập… và cách thức thực hiện đơn giản, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, người có nhu cầu vay tiền có thể tải app ứng dụng về và được giải ngân trong vòng vài phút mà không phải cầm cố tài sản nào. Khi đã vay được tiền thì cũng chính là lúc con nợ sập bẫy với lãi suất (trên trời) nhiều người vay đã phải đối mặt với tình trạng nợ nần chồng chất và khó khăn trong việc trả nợ đúng hạn, sau đó bị các đối tượng gây áp lực trả nợ bằng những hành vi uy hiếp, hăm dọa hoặc phá hoại tài sản.

Những hính ảnh được quảng cáo cho vay rộng rãi trên mạng xã hội (nguồn Internet)

Nguyên nhân chính của tình trạng này là do nhu cầu của người dân muốn vay vốn mà không cần thế chấp. Đối tượng chủ yếu là những người có thu nhập thấp, cần gấp tiền mà không có tài sản để đảm bảo, hoặc không đủ điều kiện để tiếp cận các nguồn vốn hợp pháp. Dự báo thời gian tới, nhất là từ nay đến tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, nhu cầu tài chính của người dân tăng cao, trong đó một bộ phận người dân chưa đáp ứng điều kiện của hệ thống ngân hàng hoặc vẫn giữ thói quen tìm đến “tín dụng đen” sẽ gia tăng; các mâu thuẫn do vay nợ, siết nợ, đòi nợ trái pháp luật dễ phát sinh nhiều loại tội phạm; hoạt động hụi họ, biêu, phường tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

Trước thực trạng trên, Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương làm tốt công tác nắm tình hình, triển khai hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”, trong đó tập trung phòng ngừa tội phạm cướp, cướp giật, trộm cắp tài sản tại các phòng giao dịch ngân hàng, quỹ tín dụng, cơ sở kinh doanh vàng bạc…;chủ động phối hợp với các ngành liên quan tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai các chính sách an sinh xã hội; phối hợp với ngành ngân hàng, các đoàn thể mở rộng kênh hỗ trợ tín dụng ưu đãi, thuận tiện cho người dân có nhu cầu tài chính chính đáng; Tiếp nhận và xử lý triệt để các hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, tổ chức hụi, họ…và các hành vi đòi nợ trái pháp luật “tín dụng đen”…Phối hợp các ngành trong công tác điều tra, truy tố, xét xử nghiêm để răn đe, phòng ngừa. Chỉ đạo Công an các xã, phường, thị trấn nắm chắc tình hình địa bàn, kịp thời phát hiện các mâu thuẫn trong nhân dân liên quan đến vay nợ, không để phát sinh tội phạm, vận động nhân dân phối hợp với lực lượng công an thu gom triệt để tờ rơi, bóc, tháo dỡ quảng cáo liên quan “tín dụng đen”, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, tố giác các hành vi vi phạm pháp luật. Phối hợp với các cơ quan thông tin, truyền thông tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hình thức và nội dung các quy định của pháp luật về hợp đồng vay tài sản…, những phương thức thủ đoạn của các tổ chức, cá nhân cho vay nặng lãi để nhân dân nâng cao ý thức cảnh giác, chấp hành các quy định của pháp luật.

Ngoài ra khuyến cáo người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác đối với các hoạt động cho vay trên không gian mạng, khi có nhu cầu vay vốn nên liên hệ các tổ chức tài chính được nhà nước cấp phép hoạt động, các ngân hàng để hưởng các chế độ, chính sách vay ưu đãi với lãi suất phù hợp theo quy định của Nhà nước. Không nên vay tiền qua các website, các hội nhóm cho vay tiền trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok... Đồng thời, đề nghị người dân khi phát hiện thông tin về các đối tượng, đường dây liên quan đến việc cho vay qua APP, website, các trang mạng xã hội, ứng dụng vay tiền..., hoặc những ai là nạn nhân của “tín dụng đen” cần kịp thời trình báo tới cơ quan Công an gần nhất để kịp thời ngăn chặn, điều tra, xử lý theo quy định pháp luật./.

Phương Nhung