Hiện nay, tình trạng lừa đảo qua không gian mạng đang diễn ra ngày càng phức tạp và tinh vi. Đặc biệt, thủ đoạn mời gọi đầu tư với lợi nhuận cao đang trở thành một hình thức phổ biến, chiếm đoạt số tiền lớn của người dân.
Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng số điện thoại lạ, có khi là đầu số nước ngoài, tự xưng là nhân viên của các công ty đầu tư uy tín, ngân hàng lớn hoặc các tổ chức tài chính. Sau đó, các đối tượng hướng dẫn người dân lập tài khoản trên không gian mạng, nạp tiền để tiến hành đầu tư. Chiêu trò phổ biến của các đối tượng là hứa hẹn lợi nhuận cao bất thường trong thời gian ngắn, tạo áp lực buộc nạn nhân quyết định nhanh chóng. Nhiều người dân, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những người thiếu kiến thức về tài chính, dễ dàng trở thành nạn nhân của các cuộc gọi này. Hậu quả là mất tiền tiết kiệm, thậm chí là khoản tiền lớn tích lũy cả đời.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, Công an tỉnh Hưng Yên đã khởi tố 12 vụ/11 bị can phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với các phương thức: Mời gọi đầu tư qua sàn chứng khoán, ngoại hối, tiền điện tử, đánh bạc; Tuyển dụng, tuyển cộng tác viên làm nhiệm vụ; Giao dịch hàng hóa qua mạng…
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hành vi lừa đảo qua điện thoại, không gian mạng có thể bị xử lý theo các điều khoản sau:
- Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Điều 174 quy định về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tùy theo mức độ và giá trị tài sản bị chiếm đoạt, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân.
- Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022): Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Mức phạt có thể lên đến 100 triệu đồng đối với hành vi sử dụng số điện thoại giả mạo để lừa đảo.
- Luật An ninh mạng 2018: Điều 8 nghiêm cấm việc sử dụng không gian mạng để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Khi gặp phải cuộc gọi đáng ngờ mời chào đầu tư, người dân nên:
- Giữ bình tĩnh, không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân, căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, tài khoản tiết kiệm hay các thông tin tài chính nào của bản thân.
- Đặt câu hỏi ngược lại với người liên hệ về tên công ty, địa chỉ, mã số thuế, thông tin của người gọi điện, thông tin về sản phẩm đầu tư và yêu cầu gửi thông tin bằng văn bản.
- Thông báo sẽ tìm hiểu kỹ và liên hệ lại sau.
- Kiểm tra thông tin về Công ty và sản phẩm đầu tư trên các nguồn chính thống.
- Tham khảo ý kiến của chuyên gia tài chính hoặc người thân có kinh nghiệm.
- Báo cáo cuộc gọi đáng ngờ cho cơ quan chức năng (Chính quyền địa phương, công an xã, phường nơi cư trú).
- Liên hệ ngay với ngân hàng để yêu cầu ngăn chặn giao dịch.
- Thu thập và lưu giữ tất cả bằng chứng liên quan (tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi nếu có).
- Trình báo với Công an xã, phường nơi cư trú để được hỗ trợ điều tra và xử lý.
Bằng cách nâng cao cảnh giác và tuân thủ các bước trên, người dân có thể bảo vệ mình khỏi các chiêu trò lừa đảo qua điện thoại, đồng thời góp phần ngăn chặn hoạt động phi pháp này.
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường
– Công an tỉnh