“Vay nặng lãi” hay còn gọi là “Tín dụng đen” không còn mới với nhiều người, nó tràn về các làng quê nghèo, khiến cho bao nhiêu gia đình điêu đứng, tan cửa nát nhà thậm chí mất đi người thân. Thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng Công an đã làm tan rã nhiều ổ nhóm cho vay nặng lãi và bắt giữ nhiều đối tượng bảo kê, đòi nợ thuê. Tuy nhiên, do nhu cầu tiêu dùng, nhiều người vẫn tìm đến tín dụng đen, để rồi phải nhận những hệ lụy khó lường từ các loại hình cho vay này.
Vay dễ dàng, thủ tục nhanh chóng
Quảng cáo vay tiền được dán ở khắp nơi
"Vay không cần thế chấp", "Thủ tục đơn giản, nhận tiền mặt nhanh" là những cụm từ dễ dàng bắt gặp từ những tờ rơi dán khắp nơi trên tường, tại các cột điện ở gần khu dân cư, trường học...trên đó, chỉ ghi số điện thoại in rất to, bắt mắt, dễ nhớ nhưng không điền địa chỉ cụ thể. Khi có nhu cầu, người vay chỉ cần bấm gọi các số điện thoại là được tư vấn "tận tình", không cần bất cứ một tài sản gì thế chấp chỉ sau 15 đến 30 phút người vay có thể cầm tay hàng trăm triệu đồng.
Với cách thức trên, đầu năm 2017, anh Ngô Văn Thao, 22 tuổi, ở xã Liên Phương, thành phố Hưng Yên vay 10 triệu của nhóm cầm đồ Xuân Hiệu với lãi suất 7 nghìn đồng/triệu/ngày, sau 15 ngày, anh Thao đã phải trả cho hiệu cầm đồ 1.050.000đ tiền lãi. Và khi số tiền lãi lên quá nhanh, trong khi đang loay hoay chưa biết lấy số tiền ở đâu để trả nợ, thì anh Thao đã bị các đối tượng tìm đến liên tục đấm vào ngực, vào đầu anh sau đó bọn chúng dẫn anh về cửa hàng cầm đồ Xuân Hiệu (ở Liên Phương, thành phố Hưng Yên) nhốt lại chờ đến khi chú anh mang đủ số tiền cả gốc và lãi trả thì nhóm cầm đồ Xuân Hiệu mới thả anh.
Đối tượng vay tín dụng đen
Ảnh minh họa
“Khó vay vốn ngân hàng” là câu đầu tiên các nạn nhân nhắc đến khi nói về lý do tìm đến tín dụng đen. Đối tượng vay tín dụng đen thường là những người làm nghề tự do, không có tài sản thế chấp hoặc do sống ở nông thôn, ít va chạm nên ngại làm các thủ tục để vay ngân hàng. Bên cạnh đó, còn có những thanh niên thích ăn chơi, lười lao động, vay tiền để chơi cờ bạc. Khi đặt bút ký thì các đối tượng dỗ ngọt theo lãi suất ngân hàng nhưng đến hạn đóng lãi, người của nhóm cho vay nặng lãi lại thu gấp nhiều lần so với thỏa thuận trước đó với số tiền từ 5 đến 10 nghìn đồng/1triệu/1ngày. Khi lãi mẹ đẻ lãi con, người vay không trả được hoặc trả chậm sẽ bị xử lý theo “luật rừng”, “luật giang hồ”,… hoặc đội chuyên đòi nợ thuê xăm trổ trấn áp rất hung hăng, dữ tợn không chỉ đánh đập người vay, mà còn sẵn sàng đánh đập người thân trong nhà để gây áp lực. Chị Nguyễn Thị T, ở huyện Khoái Châu cho biết: "Cuối năm 2017, khi chị đang ở nhà thì bị 2 đối tượng xăm trổ người Hải Phòng đến nhà đòi chị số tiền 30 triệu đồng chồng cũ của chị vay trước đó. Chị cho biết chị và chồng chị đã li dị từ nhiều năm nay nhưng hai đối tượng không tin nên đã dùng quyển sổ liên tục vả vào mặt và đánh vào đầu chị". Không chỉ đánh đập, các đối tượng còn uy hiếp tinh thần con nợ bằng nhiều cách khác nhau như ném chất thải, chất bẩn thẳng vào nhà, mở nhạc đám ma… để thúc ép, khủng bố tinh thần, buộc người vay phải tìm mọi cách để có tiền trả nợ.

Hộ dân bị các đối tượng ném chất bẩn vào nhà
Hình thức tồn tại của "Tín dụng đen"
Qua tìm hiểu của nhóm phóng viên, hiện nay, tín dụng đen không chỉ tồn tại dưới vỏ bọc là các cửa hiệu cầm đồ, mà còn tồn tại dưới dạng công ty, doanh nghiệp, dịch vụ hỗ trợ tài chính. Không những hoạt động ngầm, phức tạp hơn, các đối tượng trong tỉnh còn câu kết móc nối giữa các đối tượng tỉnh ngoài đến địa phương hoạt động. Và một khi đã tìm đến tín dụng đen, thì người vay thường rơi vào tình trạng “sống dở, chết dở”, đến khi mất khả năng trả nợ, bị chủ nợ thúc ép thì nhiều người không dám trình báo lên cơ quan chức năng. Do vậy, việc điều tra và bắt giữ các đối tượng gặp rất nhiều khó khăn. Trung tá Nguyễn Đức Thịnh, Phó trưởng Công an thành phố cho biết: "Trong các giấy vay tiền không thể hiện lãi suất và chỉ được các đối tượng và người vay tiền thỏa thuận bằng miệng; khi xảy ra tranh chấp hoặc rủi ro thì người dân không đến trình báo cơ quan Công an, do vậy khi chúng tôi đến kiểm tra không có chứng cứ để chứng minh các cơ sở cho vay với lãi suất cao".
Điều tra, xử lý các đối tượng cho vay "Tín dụng đen"
Thời gian qua, phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh đã phối hợp với Công an các huyện, thành phố tổ chức rà soát các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh cầm đồ, đối tượng nghi vấn hoạt động “Tín dụng đen”, cho vay nặng lãi trên địa bàn toàn tỉnh, xác định có 232 cơ sở kinh doanh với 67 đối tượng hình sự hoạt động liên quan đến “Tín dụng đen”. Qua công tác điều tra, từ năm 2017 đến nay Công an tỉnh đã làm rõ 12 vụ việc đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật, liên quan đến hoạt động cầm cố tài sản, cho vay nặng lãi do các đối tượng gây ra và đã xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.


Các đối tượng đòi nợ thuê tại Cơ quan điều tra
Tội cho vay nặng lãi được quy định tại Điều 201 Bộ luật hình sự 2015 về Tội cho vay lãi nặng cụ thể như sau:
“1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm”.
Trung tá Cao Văn Phú – Phó trưởng phòng Cảnh sát hình sự cho biết: Vay tín dụng đen tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khó lường, do vậy khi người dân có nhu cầu vay tiền nên tìm đến ngân hàng hoặc quỹ tín dụng nhân dân, không nên tìm đến các cơ sở cho vay nặng lãi. Khi bị các đối tượng đe dọa đề nghị mọi người dân nên trình báo nên cơ quan Công an để có biện pháp xử lý kịp thời.
Thực tế cho thấy, hệ quả do vay tín dụng đen không chỉ là lãi suất cắt cổ làm bao gia đình tan vỡ hạnh phúc, mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy như: Giết người, cướp tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng...do vậy, ngoài trách nhiệm của lực lượng chức năng trong việc tuyên truyền giáo dục cho người dân tránh xa cạm bẫy của tín dụng đen thì hơn ai hết mỗi người cần cảnh giác trước những chiêu trò từ các loại hình cho vay này.
Hải Yến - Công an tỉnh