Hệ thống Bắc Hưng Hải được xây dựng từ năm 1958, được bao bọc bởi 04 con sông lớn là sông Hồng, sông Thái Bình, sông Đuống và sông Luộc, có tổng chiều dài toàn hệ thống sông chính 232 km và trên 2.000 km kênh các loại chảy qua 4 địa phương, gồm: Thành phố Hà Nội, các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Dương. Kênh trục chính là kênh Kim Sơn hay còn gọi là sông Bắc Hưng Hải có điểm đầu nguồn lấy nước từ sông Hồng qua cống Xuân Quan huyện Văn Giang. Sông chảy qua địa phận tỉnh Hưng Yên có chiều dài 34,5 km, qua 05 huyện, thị xã gồm: thị xã Mỹ Hào, các huyện Văn Giang, Văn Lâm, Yên Mỹ, Ân Thi, trong đó có 19 đơn vị hành chính cấp xã có sông Bắc Hưng Hải chảy qua. Ngoài ra, sông Bắc Hưng Hải nối với 35 sông, kênh, mương nhánh trên địa bàn 05 huyện, thị xã và tiếp nhận nước thải của 10 khu, cụm công nghiệp và nước thải sinh hoạt của khoảng trên 230.000 nhân khẩu đang sinh sống tại 19 xã có hệ thống sông Bắc Hưng Hải chảy qua.

Những năm gần đây, môi trường nước mặt hệ thống thuỷ lợi Bắc Hưng Hải và các sông, kênh, mương, ao hồ trên địa bàn tỉnh Hưng Yên đang có biểu hiện bị ô nhiễm theo diễn biến phức tạp do nhiều nguyên nhân khác nhau như:  

(Nguồn: TTXVN)

- Đầu nguồn sông Bắc Hưng Hải phải tiếp nhận lượng nước bị ô nhiễm có nguồn gốc từ nước thải công nghiệp, dịch vụ, làng nghề, dân sinh lưu vực sông Cầu Bây chảy qua quận Long Biên, huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội qua cống Xuân Thụy (xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm) là nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm nguồn nước đầu nguồn sông Bắc Hưng Hải trên địa bàn tỉnh.

- Ý thức của người dân trong việc xử lý chất thải, rác thải sinh hoạt chưa được nâng cao và xả thải trực tiếp ra hệ thống sông thủy lợi Bắc Hưng Hải khi chưa được xử lý gây ảnh hưởng nghiêm trọng và làm ô nhiễm đến nguồn nước trên sông. Mặt khác việc người dân sống ven hệ thống sông thủy lợi Bắc Hưng Hải lấn chiếm hành lang sông để xây dựng nhà ở, chuồng trại chăn nuôi, nhà xưởng, lập bến bãi... làm thu hẹp dòng chảy.

- Trong sản xuất công nghiệp đặc biệt tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp với hàng nghìn dự án đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh, việc vi phạm trong hoạt động xả thải, thu gom, tập kết, xử lý chất thải rắn, đổ rác thải công nghiệp không đúng quy định là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.

- Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải có hệ thống sông nhánh trải đều trên địa bàn toàn tỉnh, từ nguồn nước của các hệ thống sông nhánh bị ô nhiễm chảy về hệ thống sông chính (hệ thống Bắc Hưng Hải) làm cho hệ thống sông chính tình trạng ô nhiễm ngày càng phức tạp. Với việc tiếp nhận nhiều nguồn thải như trên đã gây nên tình trạng ô nhiễm nguồn nước của hệ thống sông Bắc Hưng Hải rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, đời sống của người dân xung quanh khu vực tuyến sông.

- Một số nơi chính quyền địa phương chưa tích cực tuyên truyền đến các hộ dân về việc bảo vệ môi trường nước sông Bắc Hưng Hải, chưa quyết liệt trong công tác kiểm tra và xử lý nghiêm đối với những trường hợp lấn chiếm, vi phạm quy định về bảo vệ hành lang sông, kênh mương thủy lợi...

Trước tình hình trên, Công an tỉnh Hưng Yên đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương đã thường xuyên rà soát, thống kê, lập danh sách, tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất có hoạt động xả nước thải, thu gom, tập kết, xử lý chất thải biểu hiện gây ô nhiễm nguồn nước của hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải. Từ đầu năm 2024 đến nay trên địa bàn tỉnh đã phát hiện, xử lý 432 vụ vi phạm pháp luật về môi trường. Kết quả xử lý: Khởi tố 6 vụ, 13 bị can (trong đó có 4 vụ Gây ô nhiễm môi trường), xử lý hành chính 426 vụ với số tiền sử phạt  lên đến hơn 4,358 tỷ đồng. Ngoài ra, Đoàn thanh niên Công an tỉnh Hưng Yên (Chủ trì Đoàn thanh niên Phòng Kinh tế) phối hợp với các đơn vị có liên quan, các cơ quan, đoàn thể tại địa phương thường xuyên tổ chức các hoạt động mang ý nghĩa cộng đồng như hoạt động “Chủ nhật xanh”, các thành viên đã tham gia dọn vệ sinh, thu gom rác thải tại một số khu vực kênh, mương, sông trên địa bàn tỉnh, nhất là hệ thống số Bắc Hưng Hải và các hệ thông sông nhánh.

Để giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm môi trường trên hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, ngoài sự vào cuộc chủ động, tích cực của Công an tỉnh Hưng Yên, sự quyết tâm của chính quyền, cơ quan chức năng thì rất cần sự ủng hộ đồng lòng của nhân dân các địa phương chung tay nỗ lực để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm trên hệ thống sông Bắc Hưng Hải.Muốn đạt được mục tiêu trên, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

- Tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tới người dân nói chung, các hộ gia đình sống ven sông Bắc Hưng Hải nói riêng chấp hành nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường, các hành vi vi phạm pháp luật gây ô nhiễm môi trường, hậu quả, tác hại của việc gây ô nhiễm môi trường, nhằm nâng nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước trên sông Bắc Hưng Hải.

- Đẩy mạnh công tác phong trào toàn dân cùng tham gia bảo vệ dòng sông Bắc Hưng Hải; tuyên truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân thực hiện phân loại rác thải, xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình.

- Lực lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh, đặc biệt là Công an các huyện, thị xã có hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải chảy qua tiếp tục công tác nắm tình hình kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường hệ thống sông Bắc Hưng Hải.

Đoàn kiểm tra Công an tỉnh Hưng Yên lấy mẫu nước thải tại các khu công nghiệp

Tuy nhiên bên cạnh sự vào cuộc của lực lượng Công an và các cơ quan chức năng thì cần có sự vào cuộc của toàn xã hội, trong đó nhân tố quyết định là nhân dân. Đề nghị người dân sinh sống ở gần hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải không đổ, xả rác thải, chất thải vào hệ thống sông, kênh, mương của hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải. Kịp thời báo tin cho các đơn vị chức năng khi phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường để có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.

Tin tưởng rằng, với sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng chức năng, sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ tích cực của nhân dân, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải sẽ thay đổi một diện mạo mới trong tương lai không xa.

Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế