Mô hình “Giúp đỡ người chấp hành xong hình phạt tù tái hòa nhập cộng đồng” là một giải pháp tổng thể mang tính nhân văn sâu sắc, nhằm hỗ trợ những người vi phạm pháp luật có cơ hội làm lại cuộc đời. Thông qua sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, tổ chức đoàn thể và cộng đồng dân cư, mô hình này tập trung vào việc tạo điều kiện cho người chấp hành xong hình phạt tù ổn định cuộc sống, tiếp cận việc làm đồng thời tư vấn tâm lý và pháp lý, nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm hỗ trợ họ tái hòa nhập cộng đồng. Qua đó, mô hình không chỉ góp phần giảm thiểu tái phạm tội mà còn xây dựng một xã hội công bằng, an toàn và giàu tính nhân văn.

Ngày 17/4/2020 Chính phủ ban hành Nghị định số 49/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng, Nghị định này áp dụng đối với phạm nhân trước khi chấp hành xong án phạt tù; được đặc xá; người được tha tù trước thời hạn có điều kiện; người chấp hành xong án phạt tù đã trở về cộng đồng (gọi chung là người chấp hành xong hình phạt tù) là người Việt Nam, người nước ngoài và là người không có quốc tịch thường trú tại Việt Nam, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến thực hiện các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng.

Thực hiện Nghị định số 49 của Chính phủ, thời gian qua, nhiều địa phương trên cả nước đã thực hiện tốt công tác này. Trong đó tập trung vào biện pháp thông tin, tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Điển hình, Công an tỉnh Hưng Yên đã xây dựng vở kịch “Bà đỡ cho những người hoàn lương”, biên kịch và đạo diễn Trịnh Huyền, tiết mục đã đạt giải B hội diễn Nghệ Thuật quần chúng Công an nhân dân lần thứ XIII năm 2025 khu vục IV tại tỉnh Kiên Giang. Vở kịch lột tả rất chân thực khó khăn mà những người tái hòa nhập cộng đồng gặp phải, từ sự kì thị của xã hội đến khó khăn tìm được việc làm để ổn định cuộc sống và hòa nhập cộng đồng, nhờ có mô hình giúp đỡ người tái hòa nhập cộng đồng của Công an xã đã giới thiệu việc làm cho họ, giúp họ có thêm lòng tin vào Đảng, Nhà nước và từng bước hòa nhập cộng đồng thành công, từ đó lan truyền cảm hứng cho các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và người dân “chung tay giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng”.

Vở kịch “Bà đỡ cho những người hoàn lương”

Trong những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, Giám Đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan Thi hành án hình sự Công an tỉnh, công tác xây dựng, nhân rộng mô hình “Giúp đỡ người chấp hành xong hình phạt tù tái hòa nhập cộng đồng” đã được triển khai rộng rãi. Đặc biệt, Công an cấp xã đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân cùng cấp xây dựng được 134 mô hình/139 xã. Qua hoạt động của mô hình, lực lượng Công an cơ sở đã phối hợp với các Ban, ngành, đoàn thể cảm hóa, giáo dục nhiều đối tượng tiến bộ, giúp người chấp hành xong án phạt tù có việc làm ổn định, được vay vốn làm ăn, cụ thể: trong Quý I năm 2025 trên địa bàn tỉnh đã giải quyết cho 38 trường hợp vay vốn với tổng số tiền là 3.360.000.000đ (Ba tỷ ba trăm sáu mươi triệu đồng), góp phần tạo điều kiện ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng.

Nhờ thực hiện tốt các chính sách, công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù từng bước đi vào nền nếp, đạt yêu cầu kế hoạch đề ra, có tác động tích cực đến tình hình an ninh trật tự ở địa phương, tỷ lệ tái phạm tội và vi phạm pháp luật của người chấp hành xong án phạt tù giảm.

Có thể thấy, hoạt động của mô hình “Giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng” đã giúp cho nhiều người từng có quá khứ lầm lỗi trở về được xã hội đón nhận và dần ổn định được cuộc sống, hạn chế tối đa tình trạng tái phạm tội và vi phạm pháp luật./.

       Nguyễn Phương Thảo - Phòng Cảnh sát THAHS và HTTP