Từ ngày 01/01/2025, Nghị định 168 của Chính phủ “Quy định xử phạt vi phạm hành chính về TTATGT trong lĩnh vực giao thông đường bộ, tích điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe” có hiệu lực với nhiều điểm mới đáng chú ý. Đặc biệt là việc tăng mạnh mức phạt đối với nhiều hành vi vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đã và đang thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận xã hội. Bên cạnh những ý kiến đồng tình ủng hộ người dân, cũng có không ít quan điểm bày tỏ sự băn khoăn, lo ngại, thậm chí là phản đối. Và như thường lệ, lợi dụng những quan điểm trái chiều, các trang mạng của tổ chức phản động như Việt Tân, “Nhật ký yêu nước”, RFA hay trang cá nhân của một số đối tượng cơ hội chính trị liên tục tán phát, xuyên tạc, bóp méo sự thật, lan truyền thông tin sai lệch nhằm kích động mâu thẫn giữa quần chúng nhân dân và các cơ quan thực thi pháp luật. Do vậy, cần nhìn nhận khách quan, đúng đắn về tác động của Nghị định 168 đến văn hóa tham gia giao thông của người Việt.
Những luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật của các đối tượng phản động, chống đối, các tổ chức truyền thông thiếu thiện chí với Việt Nam
Trở lại vào 5 năm trước, ngày 30/12/2019, khi Chính phủ ban hành Nghị định số 100/2019/NĐ-CP thay thế Nghị định số 46/2016/NĐ-CP với nhiều điểm nổi bật trong xử lý vi phạm, nhất là vi phạm nồng độ cồn với mức xử phạt rất nghiêm khắc, đã cho thấy hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, với tốc độ đô thị hóa và mật độ giao thông tăng nhanh ở nước ta, thực tiễn cho thấy, mức phạt tại Nghị định 100 đã đủ sức răn đe nhưng vẫn có hàng nghìn trường hợp vi phạm. Theo thông tin từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 9 tháng đầu năm 2024, toàn quốc xảy ra 17.836 vụ tai nạn giao thông, làm chết 8.114 người, bị thương 13.385 người. So với cùng kỳ năm 2023, tăng 1.506 vụ (9,22%), giảm 829 người chết (9,27%), tăng 2.413 người bị thương (21,99%), trong đó có những trường hợp tai nạn do không chấp hành tín hiệu giao thông, vượt đèn đỏ.
Thực tế này đòi hỏi cần phải có quy định pháp luật phù hợp hơn với tình hình phát triển của đất nước hiện nay. Kế thừa những kết quả đạt được của việc thực hiện Nghị định 100 và tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm từ nhiều quốc gia trên thế giới, nhận thấy, tăng mức xử phạt đủ mạnh, “đánh vào kinh tế” là một biện pháp hữu hiệu giúp người dân khi tham gia giao thông nhận thức rõ hơn về nguy cơ mất an toàn giao thông đối với bản thân, cộng đồng và những hệ lụy cho chính gia đình họ. Do vậy, Nghị định 168 là bước tiến quan trọng trong việc nỗ lực cải thiện an toàn giao thông tại Việt Nam, hiện thực hóa mục tiêu “phấn đấu giảm tai nạn giao thông trên cả 3 tiêu chí” (số vụ vi phạm; số người chết và số người bị thương) mà Đại hội XIII của Đảng đề ra (1).
Những kết quả bước đầu đạt được sau gần 2 tháng triển khai thực hiện là minh chứng thuyết phục cho tính đúng đắn, kịp thời của Nghị định 168 trong việc xây dựng một môi trường giao thông an toàn, văn minh và bền vững. Tuy chỉ một thời gian ngắn, nhưng Nghị định 168 đi vào cuộc sống đã cho thấy những tín hiệu hết sức tích cực trong việc chấp hành trật tự an toàn giao thông và thói quen tham gia giao thông của người dân cũng bước đầu đã đi vào nề nếp. Nó thể hiện ở những con số thống kê về tai nạn giao thông sau đợt cao điểm Tết Nguyên đán Ất Tỵ giảm sâu trên 3 tiêu chí: giảm 34,27% về số vụ so với cùng kỳ; giảm 11,41% về số người chết và 34,24% về số người bị thương. Bên cạnh đó, lỗi vi phạm về trật tự an toàn giao thông so với thời gian trước liền kề giảm 12,8%, vi phạm về nồng độ cồn cũng giảm 13%, không chấp hành hiệu lệnh tín hiệu đèn giao thông giảm 36,7%... có thể thấy rằng, Nghị định 168 đã góp phần quan trọng vào thắng lợi mục tiêu bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, người dân được đón Tết trong môi trường an toàn, lành mạnh, bình yên, hạnh phúc.
Đặc biệt, trong trận đi “bão” sau chiến thắng của đội tuyển Việt Nam trước Thái Lan đã xuất hiện một hình ảnh chưa từng có trên các tuyến đường ở khắp các thành phố lớn trên cả nước. Người hâm mộ ăn mừng chiến thắng, nhưng rất nghiêm chỉnh chấp hành Luật giao thông ngay cả khi không có lực lượng Cảnh sát giao thông. Người dân đã có ý thức không leo lên vỉa hè, không có tình trạng chen lấn, xô đẩy mà đi thành hàng lối ngay ngắn dưới lòng đường và không “quên” dừng đèn đỏ tại các nút giao. Một hình ảnh đẹp, văn minh cho thấy bước chuyển trong ý thức và hành động của người dân. Có thể một phần do những quy định nghiêm khắc của Nghị định 168 của Chính phủ đã tạo ra, nhưng quan trọng hơn là người dân đã tiếp nhận, ủng hộ và có những thay đổi rõ rệt trong nhận thức khi tham gia giao thông.
Người dân Việt Nam “đi bão văn minh, vẫn dừng đèn đỏ” sau khi triển khai thực hiện Nghị định 168 của Chính phủ
Nghị định 168/2024/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, những người luôn có ý thức chấp hành nghiêm chỉnh luật giao thông hoàn toàn ủng hộ, hưởng ứng và xem đây là sự cần thiết để đảm bảo tính răn đe và nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông đối với những trường hợp thiếu ý thức chấp hành, “nhờn luật” như hiện nay. Đặc biệt, những bạn trẻ có ảnh hưởng trên mạng xã hội facebook, youtube, tiktok… đã lan tỏa các thông tin tích cực như: học lại luật giao thông đường bộ để nắm rõ các quy định của pháp luật, hiệu quả từ những điểm mới của Nghị định 168 tác động đến cuộc sống của bản thân… và đã được giới trẻ đồng tình, ủng hộ. Dư luận chung cho thấy, người dân nghiêm túc tuân thủ luật pháp sẽ không cảm thấy bị ảnh hưởng mà ngược lại, họ ủng hộ và lan tỏa những thông tin tích cực về việc chấp hành nghiêm các quy tắc giao thông sẽ tạo môi trường giao thông an toàn, văn minh, người dân đi đúng quy tắc giao thông giảm đi sự lo lắng các tai nạn do người thiếu ý thức gây ra.
Nghị định 168 tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong ý thức của người tham gia giao thông, góp phần xây dựng văn hóa giao thông, giảm thiểu nguy cơ tai nạn, mang đến sự an toàn cho người tham gia giao thông
Đối với một quốc gia đang vươn mình tiến tới kỷ nguyên mới, sự nghiêm minh của pháp luật là yếu tố cốt lõi để đảm bảo trật tự xã hội và an toàn giao thông. Việc tăng mạnh mức phạt mới đầu có thể còn gây những phân tâm, băn khoăn của một bộ phận người dân; song đây là biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ chính cuộc sống, tính mạng, sức khoẻ và tài sản của mỗi người. Ý thức của mỗi người dân kết hợp với tính răn đe mạnh mẽ của pháp luật sẽ giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông, bảo đảm an toàn tính mạng của người dân, tạo nên hình ảnh đẹp của một quốc gia hiện đại, văn minh khi du khách thập phương đến du lịch, học tập, làm việc...
Việc tuân thủ các quy định của pháp luật nói chung và thực hiện nghiêm túc Nghị định 168 nói riêng kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi tích cực trong việc đảm bảo trật tự an toàn giao thông trong thời gian tới. Đây cũng là những bằng chứng thực tiễn sinh động, có sức thuyết phục, đập tan các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động và góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn, văn minh và bền vững./.
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tập 1, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.281
Đặng Thị Mỹ Linh
Ban Phụ nữ - Phòng CTĐ&CTCT