Trên địa bàn tỉnh Hưng Yên ghi nhận tình trạng một số hộ dân và cơ sở cá nhân thực hiện nuôi nhốt, tàng trữ và buôn bán động vật hoang dã trái phép; trong đó rất nhiều người dân còn hạn chế, thiếu hiểu biết pháp luật đối với việc nuôi nhốt, tàng trữ động vật hoang dã.  Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã, mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh, phá vỡ cân bằng sinh thái và gây mất an toàn trong cộng đồng.

Thời gian gần đây, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hưng Yên đã tiếp nhận từ người dân trên địa bàn 05 cá thể động vật hoang dã gồm: 01 cá thể cu li nhỏ (Xanthonyctice buspygmaeus, nhóm IB) nặng khoảng 0,5kg; 01 cá thể rùa núi vàng (Indotestudo elongata, nhóm IIB) nặng 0,227 kg và 01 cá thể khỉ mốc (Macaca assamensis, nhóm IIB) nặng khoảng 10-13kg; 01 cá thể khỉ mặt đỏ (Macaca arctoides) nặng 7kg; 01 cá thể trăn đất (Python bivittatus) nặng 54kg. Các cá thể trên thuộc nhóm IB và IIB danh mục thực vật rừng, động vật nguy cấp, quý, hiếm theo Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). 05 cá thể này sau đó đã được Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hưng Yên bàn giao cho Trung tâm du lịch và bảo tồn sinh vật Hoàng Liên (Vườn quốc gia Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai) theo đúng quy trình cứu hộ.

Cá thể rùa núi vàng

Cá thể trăn đất nặng 54kg

Cá thể khỉ mặt đỏ nặng 7kg

Qua công tác nắm tình hình, lực lượng chức năng và các đơn vị Công an đã phát hiện, xử lý rất nhiều vụ án, vụ việc nuôi nhốt, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật hoang dã quý hiếm, trong đó có nhiều loài thuộc Sách đỏ Việt Nam và Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Thủ đoạn mà các đối tượng thường sử dụng đó là lợi dụng hình thức “nuôi cảnh”, “trang trại” để nuôi nhốt trái phép động vật hoang dã, quý hiếm; sử dụng các trang mạng xã hội mua bán, tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng. Những loài bị ảnh hưởng gồm: tê tê, rùa hộp, khỉ vàng, voọc chà vá, các loài chim quý hiếm…

Trước tình hình trên, để chủ động trong công tác đấu tranh, ngăn chặn hành vi trên, lực lượng Công an tỉnh Hưng Yên đã tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức cho Nhân dân, phát hiện kịp thời các hành vi nuôi nhốt, vận chuyển và buôn bán trái phép động vật hoang dã quý hiếm, các đơn vị nghiệp vụ phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, Công an phường, xã: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến từng khu dân cư, tổ chức, cá nhân thông qua các buổi họp dân, phát thanh, mạng xã hội và phương tiện truyền thông đại chúng.

Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi khai thác, buôn bán, vận chuyển, nuôi nhốt động vật hoang dã trái phép;  Kiểm tra, kiểm soát tại các chợ, nhà hàng, các cơ sở kinh doanh có liên quan đến động vật hoang dã. Xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã và các sản phẩm từ động vật hoang dã; Phối hợp với Chi cục Kiểm lâm, chính quyền địa phương và các tổ chức bảo vệ môi trường để phát hiện, thu giữ, giải cứu và xử lý các vụ việc liên quan đến động vật hoang dã.

Khuyến khích Nhân dân khi phát hiện các hành vi khai thác, buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã trái phép, cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời; không mua, không sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã.

Hành vi nuôi nhốt, buôn bán trái phép động vật nguy cấp, quý hiếm là vi phạm pháp luật, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý hình sự theo Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) với mức hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù hoặc bị phạt tiền từ 500 triệu lên đến 2 tỷ đồng hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22 tháng 01 năm 2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.

Vũ Thị Hồng Huế