Ngày 10/12/2025, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Báo chí (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ 01/7/2026, một dấu mốc quan trọng trong tiến trình hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng, không gian mạng diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, ngay sau khi luật được thông qua, một số trang mạng và cá nhân mang động cơ không trong sáng đã tung ra những luận điệu xuyên tạc, cố tình bóp méo bản chất của luật, quy chụp việc tăng cường kỷ cương pháp luật là “siết tự do báo chí”, thậm chí gán ghép với những suy diễn chính trị vô căn cứ.
Hình ảnh bài viết xuyên tạc
Cần khẳng định rõ ràng: Luật Báo chí (sửa đổi) được xây dựng trên nền tảng Hiến pháp năm 2013, bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân, đồng thời xác lập đầy đủ trách nhiệm pháp lý của các chủ thể tham gia hoạt động báo chí. Ở bất kỳ quốc gia nào, tự do báo chí cũng phải đặt trong khuôn khổ pháp luật; không có “tự do tuyệt đối” đứng ngoài trật tự pháp lý. Việc hoàn thiện luật không nhằm thu hẹp quyền, mà nhằm bảo vệ quyền một cách thực chất, lành mạnh, không để báo chí bị lợi dụng thành công cụ tung tin giả, xuyên tạc, kích động, gây phương hại đến lợi ích chung.
Luận điệu cho rằng quy định nhà báo phải giải trình nguồn tin trong những trường hợp phục vụ điều tra, xử lý vi phạm sẽ “bóp nghẹt phản biện xã hội” là sự đánh tráo khái niệm có chủ ý. Luật vẫn giữ vững nguyên tắc bảo vệ bí mật nguồn tin báo chí; việc giải trình chỉ áp dụng trong những trường hợp đặc biệt, theo trình tự, thẩm quyền chặt chẽ, nhằm phục vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm nghiêm trọng, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Đây là thông lệ pháp lý phổ biến, không phải công cụ “đe dọa” báo chí như các đối tượng xuyên tạc rêu rao.
Thực tiễn cho thấy, trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua, báo chí cách mạng Việt Nam đã và đang giữ vai trò hết sức quan trọng. Nhiều vụ việc lớn được phát hiện từ thông tin báo chí chính thống, được cơ quan chức năng tiếp nhận, xác minh và xử lý nghiêm minh theo tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Nếu thật sự tồn tại cái gọi là “không gian an toàn cho người nắm quyền”, thì không thể có thực tế xử lý hàng loạt cán bộ sai phạm ở nhiều cấp, nhiều lĩnh vực như thời gian qua.
Việc cố tình mô tả báo chí Việt Nam như “chỉ có một nguồn thông tin” cũng là sự phủ nhận trắng trợn thực tiễn đời sống báo chí hiện nay. Hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam đa dạng về loại hình, phong phú về nội dung, phản ánh kịp thời và sinh động mọi mặt của đời sống xã hội, là diễn đàn tin cậy của nhân dân. Phản biện xã hội vẫn diễn ra thường xuyên, nhưng đó là phản biện có trách nhiệm, dựa trên sự thật, pháp luật và lợi ích chung, chứ không phải lợi dụng danh nghĩa “giám sát quyền lực” để tung tin thất thiệt, kích động đối đầu, gây bất ổn xã hội.
Đáng chú ý, việc gán Luật Báo chí (sửa đổi) với những suy diễn về “tương lai Việt Nam sau Đại hội XIV” hay cá nhân lãnh đạo Đảng, Nhà nước là thủ pháp chính trị hóa thô thiển, nhằm gieo rắc hoài nghi, làm suy giảm niềm tin xã hội trước các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Đường lối nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam là xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nơi minh bạch luôn đi liền với kỷ cương, ổn định chính trị là điều kiện tiên quyết cho phát triển bền vững, chứ không phải đối lập với công lý xã hội như các luận điệu thù địch cố tình xuyên tạc. Luật Báo chí (sửa đổi) không biến báo chí thành “công cụ quyền lực” như sự vu cáo vô căn cứ, mà tạo hành lang pháp lý để báo chí phát huy đúng vai trò của mình: lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và lợi ích quốc gia – dân tộc.
Trước những chiêu trò bóp méo sự thật, khoác áo “minh bạch” hay “quan sát quốc tế”, mỗi nhà báo chân chính càng cần tỉnh táo, bản lĩnh và trách nhiệm hơn với ngòi bút của mình. Sự thật, pháp luật và lợi ích tối cao của Tổ quốc, Nhân dân chính là thước đo giá trị của báo chí cách mạng Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới.
Phạm Như Khánh – Công an phường Phố Hiến