Trong bối cảnh khoa học – công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong công tác quản lý nhà nước, hệ thống camera giám sát giao thông thông minh đã và đang phát huy hiệu quả tích cực trong việc phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông. Việc ứng dụng camera AI góp phần nâng cao tính minh bạch, khách quan, hạn chế tình trạng vi phạm, từng bước xây dựng văn hóa giao thông an toàn, văn minh. Tuy nhiên, song song với những lợi ích đó, các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng cũng không ngừng lợi dụng danh nghĩa, hình thức xử lý vi phạm giao thông qua camera giám sát để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân với những thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Thời gian gần đây, tình trạng giả mạo thông báo xử lý vi phạm giao thông qua hệ thống camera giám sát, còn gọi là “phạt nguội”, có xu hướng gia tăng. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng số điện thoại lạ, tài khoản mạng xã hội hoặc tin nhắn SMS để gửi đến người dân nội dung thông báo phương tiện đã bị ghi nhận vi phạm giao thông. Tin nhắn, cuộc gọi thường kèm theo đường link yêu cầu người nhận truy cập để tra cứu thông tin vi phạm hoặc thực hiện nộp phạt trực tuyến. Nội dung được xây dựng ngắn gọn, đánh mạnh vào tâm lý lo lắng, sợ bị xử phạt, khiến nhiều người mất cảnh giác và làm theo hướng dẫn.

Ảnh: Tin nhắn lừa đảo của các đối tượng

Khi người dân bấm vào các đường link này, hệ thống sẽ dẫn tới những trang web giả mạo có giao diện được thiết kế tinh vi, mô phỏng gần giống các cổng thông tin điện tử hoặc cổng dịch vụ công của cơ quan chức năng. Trên các trang web này, đối tượng hiển thị thông tin vi phạm, mức phạt cụ thể nhằm tạo sự tin tưởng, sau đó yêu cầu người dân liên kết tài khoản ngân hàng, nhập thông tin cá nhân, thông tin thẻ và mã xác thực OTP với lý do “xác minh”, “hoàn tất thủ tục nộp phạt”. Thực chất, đây là bước cuối cùng trong kịch bản lừa đảo. Ngay khi người dân cung cấp các thông tin trên, các đối tượng lập tức chiếm quyền kiểm soát tài khoản ngân hàng và nhanh chóng rút tiền, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản.

Việc xử lý vi phạm giao thông qua hệ thống camera giám sát không được thực hiện thông qua tin nhắn chứa đường link lạ, cuộc gọi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hay mã OTP. Các cơ quan chức năng không bao giờ yêu cầu người dân cung cấp thông tin thẻ ngân hàng, mật khẩu hoặc mã xác thực dưới bất kỳ hình thức nào. Mọi thông báo xử lý vi phạm giao thông đều được thực hiện theo đúng quy trình, thông qua văn bản chính thức hoặc các kênh thông tin được Nhà nước công bố, tuyệt đối không yêu cầu người dân thao tác trên các trang web không rõ nguồn gốc.

Thủ đoạn lừa đảo này đặc biệt nguy hiểm bởi đánh trúng tâm lý chủ quan, thiếu hiểu biết về quy trình xử phạt vi phạm giao thông của một bộ phận người dân, nhất là trong bối cảnh nhiều dịch vụ hành chính đang được số hóa, thực hiện trực tuyến. Chỉ một phút nhẹ dạ, bấm vào đường link lạ và nhập thông tin theo hướng dẫn, người dân có thể trở thành nạn nhân của tội phạm công nghệ cao, mất toàn bộ số tiền tích cóp trong tài khoản ngân hàng.

Trước tình hình trên, mỗi người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động trang bị kiến thức phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng. Tuyệt đối không truy cập các đường link lạ được gửi qua tin nhắn, email, mạng xã hội; không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin thẻ ngân hàng, mã OTP cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào. Khi có nhu cầu tra cứu hoặc nộp phạt vi phạm giao thông, người dân cần thực hiện trên các cổng dịch vụ công chính thống hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan Công an để được hướng dẫn, xác minh.

Việc nâng cao ý thức cảnh giác của mỗi cá nhân không chỉ giúp bảo vệ tài sản của bản thân và gia đình mà còn góp phần quan trọng trong công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao, giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới.

Ngô Thị Thu Trang

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao