Trong tiến trình xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, nhất là triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp việc cung cấp thủ tục hành chính trên môi trường trực tuyến là một trong nội dung sống còn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Xác định được ý nghĩa trên, từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đến nay, lực lượng Công an nói chung, lực lượng CSQLHC về TTXH nói riêng đã đẩy mạnh việc tuyên truyền đến người dân các thủ tục về cư trú, cấp căn cước, định danh điện tử, giúp mọi tầng lớp nhân dân được tiếp cận với chuyển đổi số và dịch vụ công trực tuyến.
Quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, vai trò của lực lượng Công an càng trở nên quan trọng, vừa là cơ quan tham mưu, trực tiếp cung cấp các dịch vụ công thiết yếu liên quan đến người dân, vừa là lực lượng tuyến đầu trong công tác bảo vệ an ninh mạng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc liên quan đến chuyển đổi số, cải các hành chính. Thực tế quá trình triển khai cung cấp dịch vụ công lĩnh vực cư trú, căn cước không tránh khỏi sự chống phá, bóp méo sự thật của các thế lực thù địch và những phần tử thiếu thiện chí, do đó việc phản bác các quan điểm sai trái, đồng thời khẳng định vai trò nòng cốt của Công an nhân dân là hết sức cần thiết.
Dịch vụ công trực tuyến lĩnh vực cư trú, căn cước đã được quy định ở nhiều văn bản quy phạm pháp luật như Luật Cư trú 2020, Luật Căn cước 2023, Nghị định 69/2024-NĐ-CP của Chính phủ quy định về định danh và xác thực điện tử và nhất là Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Với nhiều nhiệm vụ trọng tâm như xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, căn cước, định danh; cung cấp dịch vụ công trực tuyến lĩnh vực cư trú, căn cước, xác thực điện tử, liên thông kết nối chia sẻ dữ liệu với các ngành để tạo cơ sở dữ liệu thông suốt, đảm bảo an ninh an toàn phục vụ giải quyết thủ tục hành chính trên môi tường điện tử, lực lượng Công an đã và đang làm tốt vai trò của mình, góp phần đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên vươn mình, phát triển của đất nước.
Trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, sau khi sáp nhập đến nay lực lượng QLHC về TTXH đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm cung cấp sớm nhất, ổn định nhất các dịch vụ công trực tuyến cho người dân, từ ngày 01/7/2025 đến nay, Công an xã đã tiếp nhận trên 36.500 hồ sơ đăng ký cư trú, trong đó 98.63% được tiếp nhận qua dịch vụ công trực tuyến, tiếp nhận trên 3100 hồ sơ cấp căn cước, trong đó 80.5% được nộp bằng hình thức trực tuyến, giảm đáng kể số lượng người dân phải đến trực tiếp cơ quan Công an để giải quyết, bên cạnh đó để hỗ trợ người dân, đặc biệt là những người lớn tuổi, ít am hiểu về công nghệ được tiếp cận với dịch vụ công trên tinh thần “ không ai bị bỏ lại phía sau”, lực lượng Công an đã tham mưu cấp uỷ, chính quyền địa phương thành lập hàng trăm tổ công nghệ số cộng đồng tại cơ sở, tăng cường cán bộ làm thêm ngoài giờ, làm cả ngày nghỉ để kịp thời giải quyết hồ sơ đảm bảo đúng thời hạn, nhận được nhiều sự phản hồi tích cực của người dân đồng thời cũng thể hiện vai trò gương mẫu đi đầu của lực lượng Công an trong quá trình chuyển đổi số.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện bên cạnh đại đa số người dân đồng tình ủng hộ, vẫn còn một số bộ phận thiếu nhận thức, có quan điểm sai lệch về cung cấp dịch vụ công trực tuyến liên quan đến lĩnh vực cư trú, căn cước như dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực cư trú, căn cước chỉ là hình thức, người dân vẫn phải đi lại rườm rà; Chính quyền 2 cấp làm xa dân, Công an không còn gần dân như trước; Làm thủ tục phải "cơ chế" mới được giải quyết nhanh; Dữ liệu dân cư do Công an quản lý không an toàn, dễ bị lộ lọt; Nông thôn, người già không thể dùng dịch vụ công trực tuyến nên sẽ bị bỏ lại phía sau; Đầu tư cho Công an triển khai dịch vụ công trực tuyến tốn kém, không cần thiết….
Đây là quan điểm xuất phát từ những nhận định cũ, không còn phản ánh đúng thực trạng hiện tại. Trước đây, việc làm các thủ tục như đăng ký hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân (CMND) quả thật mất nhiều thời gian và giấy tờ. Tuy nhiên, với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chủ trương chuyển đổi số quốc gia, Bộ Công an đã có những bước đột phá mạnh mẽ là giảm thiểu và đơn giản hóa tối đa các thủ tục hành chính, giấy tờ công dân. Theo đó, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã bị bãi bỏ, thông tin cư trú của công dân được quản lý hoàn toàn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thay vì phải đến cơ quan công an để xác nhận, công dân có thể tra cứu, thực hiện các thủ tục liên quan đến cư trú trên cổng dịch vụ công trực tuyến; việc cấp thẻ Căn cước công dân (CCCD) gắn chip điện tử và nay là thẻ căn cước đã thay thế hàng chục loại giấy tờ khác nhau. Chip điện tử trên thẻ CCCD/CC tích hợp thông tin về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, và nhiều thông tin quan trọng khác. Điều này giúp người dân không cần phải mang theo nhiều loại giấy tờ khi thực hiện các giao dịch hành chính hay dân sự.
Bên cạnh đó, hiện nay lực lượng Công an đã triển khai cung cấp dịch vụ công trên ứng dụng VNeID để người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính một cách tiện lợi, mọi lúc, mọi nơi. Mọi quy trình, biểu mẫu, lệ phí đều được công khai, minh bạch. Lực lượng công an tại cơ sở, đặc biệt là Công an xã, đã được củng cố và đào tạo để trở thành "điểm tựa" của người dân; quy trình tiếp nhận, giải quyết hồ sơ cư trú, căn cước đều được chuẩn hóa và thực hiện trên hệ thống điện tử. Mọi hồ sơ đều có mã định danh, cho phép công dân theo dõi tiến độ trực tuyến. Điều này loại bỏ gần như hoàn toàn khả năng can thiệp, sách nhiễu của cá nhân. Lệ phí được niêm yết công khai, thu qua cổng dịch vụ công hoặc tại quầy theo quy định của Bộ Tài chính, đảm bảo không có chi phí "ngoài luồng".Các vụ việc cán bộ, chiến sĩ vi phạm quy định, sách nhiễu đều bị xử lý nghiêm khắc, đảm bảo sự hài lòng tối đa của người dân khi giải quyết thủ tục hành chính.
Để đưa dịch vụ công trực tuyến các lĩnh vực nói chung, dịch vụ công lĩnh vực cư trú, căn cước nói riêng đến gần hơn với người dân, là thủ tục “quốc dân”, thời gian tới lực lượng Công an sẽ tiếp tục chủ động truyền thông, phản bác sai trái, Công an các cấp phải là lực lượng nòng cốt trong việc tuyên truyền, giải thích cho nhân dân, kịp thời phản bác quan điểm xuyên tạc trên không gian mạng; Tăng cường hỗ trợ cơ sở nhất là gần dân, sát dân để kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn đồng thời thường xuyên rà soát, nâng cấp an toàn an ninh mạng, không để xảy ra sự cố lộ lọt dữ liệu; trang bị kiến thức, kỹ năng số cho Công an cơ sở, trở thành chuyên gia công nghệ gần dân
Với vai trò vừa là lực lượng quản lý nhà nước về cư trú, dữ liệu dân cư, vừa là lực lượng bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn thông tin, lực lượng Công an đã và đang khẳng định vị trí nòng cốt trong cung cấp dịch vụ công trực tuyến khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Những quan điểm sai trái cho rằng dịch vụ công trực tuyến là hình thức, xa dân, bất bình đẳng số, thiếu an toàn hay tốn kém… đều không có cơ sở và đã bị thực tiễn bác bỏ. Với quyết tâm chính trị cao, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự phối hợp của chính quyền địa phương và sự đồng thuận của nhân dân, lực lượng Công an tiếp tục là tuyến đầu trong bảo đảm an ninh chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả dịch vụ công, góp phần xây dựng chính quyền gần dân, vì dân, phục vụ nhân dân.
Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội